Η έντονη αντίθεση στην αντίδραση της Νινευή και των Σοδόμων στην προειδοποίηση του Ιεχωβά Θεού
Τι σημαίνει καταργούμαι; Στην καθομιλουμένη, σημαίνει εξαφανίζομαι. Αλλά με τι τρόπο; Ποιος θα μπορούσε να καταργήσει μια ολόκληρη πόλη; Φυσικά, είναι αδύνατο για τον άνθρωπο να εκτελέσει μια τέτοια πράξη. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν ανόητοι· αμέσως μόλις άκουσαν το άγγελμα, κατάλαβαν. Ήξεραν ότι είχε προέλθει από τον Θεό· ήξεραν ότι ο Θεός επρόκειτο να επιτελέσει το έργο Του· ήξεραν ότι η κακία τους είχε εξοργίσει τον Ιεχωβά Θεό, επιφέροντας πάνω τους τον θυμό Του, έτσι ώστε επρόκειτο να καταστραφούν σύντομα, μαζί με την πόλη τους. Πώς συμπεριφέρθηκε ο λαός της πόλης, αφού άκουσε την προειδοποίηση του Ιεχωβά Θεού; Η Βίβλος περιγράφει με ιδιαίτερες λεπτομέρειες το πώς αντέδρασαν οι άνθρωποι αυτοί, από τον βασιλιά τους έως τους κοινούς θνητούς. Όπως καταγράφεται στις Γραφές: «Και οι άνδρες της Νινευή επίστευσαν εις τον Θεόν και εκήρυξαν νηστείαν και ενεδύθησαν σάκκους από μεγάλου αυτών έως μικρού αυτών· διότι ο λόγος είχε φθάσει προς τον βασιλέα της Νινευή και εσηκώθη από του θρόνου αυτού και αφήρεσε την στολήν αυτού επάνωθεν εαυτού και εσκεπάσθη με σάκκον και εκάθησεν επί σποδού. Και διεκηρύχθη και εγνωστοποιήθη εν τη Νινευή διά ψηφίσματος του βασιλέως και των μεγιστάνων αυτού και ελαλήθη, οι άνθρωποι και τα κτήνη, οι βόες και τα πρόβατα, να μη γευθώσι μηδέν, μηδέ να βοσκήσωσι, μηδέ ύδωρ να πίωσιν· αλλ' άνθρωπος και κτήνος να σκεπασθώσι με σάκκους και να φωνάξωσιν ισχυρώς προς τον Θεόν· και ας επιστρέψωσιν έκαστος από της οδού αυτού της πονηράς και από της αδικίας, ήτις είναι εν ταις χερσίν αυτών…»
Αφού άκουσαν το άγγελμα του Ιεχωβά Θεού, ο λαός της Νινευή επέδειξε μια στάση εντελώς αντίθετη προς εκείνη του λαού των Σοδόμων – ο λαός των Σοδόμων εναντιώθηκε ανοιχτά στον Θεό, προχωρώντας από κακό σε κακό· οι κάτοικοι της Νινευή, όμως, αφού άκουσαν τα λόγια αυτά, δεν αγνόησαν το θέμα, ούτε προέβαλαν αντίσταση· αντίθετα, πίστεψαν τον Θεό και κήρυξαν νηστεία. Σε τι αναφέρεται η λέξη «πίστεψαν» εδώ; Η ίδια η λέξη υποδηλώνει πίστη και υποταγή. Αν χρησιμοποιήσουμε την ίδια τη συμπεριφορά των κατοίκων της Νινευή για να εξηγήσουμε τη λέξη, τότε σημαίνει ότι πίστεψαν πως ο Θεός μπορούσε και θα έπραττε ό,τι είχε πει, και πως εκείνοι ήταν πρόθυμοι να μετανοήσουν. Μήπως ο λαός της Νινευή αισθάνθηκε φόβο εν όψει της επικείμενης καταστροφής; Η πίστη τους ήταν εκείνη που γέννησε τον φόβο στις καρδιές τους. Λοιπόν, τι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε, για να αποδείξουμε την πίστη και τον φόβο των κατοίκων της Νινευή; Είναι, όπως τα λέει η Βίβλος: «και κήρυξαν νηστεία, και φόρεσαν σακιά, από τον πιο τρανό, μέχρι τον πιο ασήμαντο από αυτούς.» Τούτο σημαίνει ότι οι κάτοικοι της Νινευή πίστεψαν αληθινά, και ότι από την πίστη αυτή γεννήθηκε φόβος, ο οποίος στη συνέχεια οδήγησε στη νηστεία και την ένδυση με σακιά. Έτσι έδειξαν την αρχή της μετάνοιάς τους. Σε απόλυτη αντίθεση με τους ανθρώπους των Σοδόμων, οι κάτοικοι της Νινευή όχι μόνο δεν εναντιώθηκαν στον Θεό, αλλά και κατέδειξαν σαφώς τη μετάνοιά τους μέσω της συμπεριφοράς και των ενεργειών τους. Φυσικά, τούτο δεν ίσχυσε μόνο για τον κοινούς θνητούς της Νινευή· ο βασιλιάς τους δεν αποτέλεσε εξαίρεση.
Η μετάνοια του βασιλιά της Νινευή κερδίζει την επιδοκιμασία του Ιεχωβά Θεού
Ακούγοντας τα νέα αυτά ο βασιλιάς της Νινευή, σηκώθηκε από τον θρόνο του, έβγαλε τον χιτώνα του, φόρεσε ένα σακί και κάθισε πάνω σε στάχτες. Στη συνέχεια, διακήρυξε ότι κανείς στην πόλη δεν επιτρεπόταν να φάει οτιδήποτε, και ότι κανένα ζωντανό, αρνιά και βοοειδή δεν θα βοσκούσε ούτε θα έπινε νερό. Άνθρωποι και ζωντανά έπρεπε να φορέσουν σακιά· οι άνθρωποι έπρεπε να ικετεύσουν θερμά τον Θεό. Ο βασιλιάς επίσης διακήρυξε ότι κάθε ένας από αυτούς έπρεπε να απομακρυνθεί από τους κακούς τρόπους του και να απαρνηθεί τη βία των χεριών του. Κρίνοντας από αυτή τη σειρά πράξεων, ο βασιλιάς της Νινευή απέδειξε την ειλικρινή του μετάνοια. Η σειρά ενεργειών που πραγματοποίησε – όταν σηκώθηκε από τον θρόνο του, πέταξε μακριά τον βασιλικό του χιτώνα, φόρεσε το σακί και κάθισε στις στάχτες – διδάσκει στους ανθρώπους ότι ο βασιλιάς της Νινευή έβαλε κατά μέρος τη βασιλική θέση του και φόρεσε σακί μαζί με τους κοινούς θνητούς. Τούτο σημαίνει ότι ο βασιλιάς της Νινευή, αφότου άκουσε το άγγελμα του Ιεχωβά Θεού, δεν κράτησε τη βασιλική του θέση για να συνεχίσει τον κακό δρόμο του ή τη βία των χεριών του· αντίθετα, έβαλε κατά μέρος την εξουσία που είχε στα χέρια του και μετανόησε ενώπιον του Ιεχωβά Θεού. Τη δεδομένη στιγμή, ο βασιλιάς της Νινευή δεν μετανοούσε ως βασιλιάς· είχε έρθει ενώπιον του Θεού, προκειμένου να ομολογήσει τις αμαρτίες του και να μετανοήσει για αυτές ως κοινός υποτελής Του. Επιπλέον, είπε και σε ολόκληρη την πόλη να ομολογήσει τις αμαρτίες της και να μετανοήσει για αυτές ενώπιον του Ιεχωβά Θεού, όπως και ο ίδιος· επιπροσθέτως, είχε και ένα συγκεκριμένο σχέδιο για το πώς να το πράξει, όπως φαίνεται και στις Γραφές: «οι άνθρωποι και τα κτήνη, οι βόες και τα πρόβατα, να μη γευθώσι μηδέν, μηδέ να βοσκήσωσι, μηδέ ύδωρ να πίωσιν· … και να φωνάξωσιν ισχυρώς προς τον Θεόν· και ας επιστρέψωσιν έκαστος από της οδού αυτού της πονηράς και από της αδικίας, ήτις είναι εν ταις χερσίν αυτών.» Ως κυβερνήτης της πόλης, ο βασιλιάς της Νινευή κατείχε ύπατη θέση και δύναμη, και μπορούσε να κάνει ό,τι ήθελε. Ερχόμενος αντιμέτωπος με το άγγελμα του Ιεχωβά Θεού, θα μπορούσε να αγνοήσει το θέμα ή απλώς να μετανοήσει και να ομολογήσει τις αμαρτίες του μόνο αυτός· όσο για το αν οι άνθρωποι στην πόλη επέλεγαν ή όχι να μετανοήσουν, θα μπορούσε να έχει αγνοήσει εντελώς το θέμα. Ωστόσο, ο βασιλιάς της Νινευή δεν έπραξε καθόλου αυτό. Όχι μόνο σηκώθηκε από τον θρόνο του, φόρεσε σακί, πασπάλισε εαυτόν με στάχτες, ομολογώντας τις αμαρτίες του και μετανοώντας για αυτές ενώπιον του Ιεχωβά Θεού, αλλά διέταξε και όλους τους ανθρώπους και τα ζωντανά της πόλης να πράξουν το ίδιο. Πρόσταξε, μάλιστα, τους ανθρώπους να «φωνάξουν δυνατά προς τον Θεό». Μέσα από αυτή τη σειρά ενεργειών, ο βασιλιάς της Νινευή εκπλήρωσε πραγματικά αυτό που πρέπει να εκπληρώνει ένας κυβερνήτης· η σειρά των ενεργειών του είναι τέτοια, που, όχι μόνο οποιοσδήποτε βασιλιάς της ιστορίας των ανθρώπων θα δυσκολευόταν να επιτύχει, αλλά και που κανείς δεν πέτυχε. Οι ενέργειες αυτές μπορούν να αποκληθούν πρωτοφανείς δεσμεύσεις στην ανθρώπινη ιστορία· αξίζουν να μνημονεύονται από την ανθρωπότητα και να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για αυτήν. Από τις απαρχές του ανθρώπινου γένους, κάθε βασιλιάς είχε οδηγήσει τους υπηκόους του στην αντίσταση και την εναντίωση προς τον Θεό. Κανείς ποτέ δεν είχε καθοδηγήσει τους υπηκόους του στο να ικετεύσουν τον Θεό να τους συγχωρέσει για την κακία τους, να λάβουν τη συγχώρηση του Ιεχωβά Θεού και να αποφύγουν την επικείμενη τιμωρία. Ο βασιλιάς της Νινευή, ωστόσο, κατάφερε να καθοδηγήσει τους υπηκόους του να στραφούν προς τον Θεό, να αφήσουν αμφότεροι τους κακούς τρόπους τους και να εγκαταλείψουν τη βία των χεριών τους. Επιπλέον, στάθηκε επίσης ικανός να βάλει κατά μέρος τον θρόνο του και, σε αντάλλαγμα, ο Ιεχωβά Θεός άλλαξε γνώμη και μετανόησε και ανακάλεσε την οργή Του, επιτρέποντας στους ανθρώπους της πόλης να επιζήσουν και προφυλάσσοντάς τους από την καταστροφή. Οι ενέργειες του βασιλιά μπορούν να χαρακτηριστούν μόνο ως σπάνιο θαύμα στην ιστορία του ανθρώπου· μπορούν επίσης να χαρακτηριστούν ως πρότυπο μιας διεφθαρμένης ανθρωπότητας, που ομολογεί τις αμαρτίες της και μετανοεί για αυτές ενώπιον του Θεού.
Ο Θεός βλέπει την ειλικρινή μετάνοια μέσα στα βάθη της καρδιάς των κατοίκων της Νινευή
Αφού άκουσαν τη διακήρυξη του Θεού, ο βασιλιάς της Νινευή και οι υπήκοοί του εκπλήρωσαν μια σειρά ενεργειών. Ποια είναι η φύση της συμπεριφοράς και των ενεργειών τους; Με άλλα λόγια, ποια είναι η ουσία του συνόλου της διαγωγής τους; Για ποιον λόγο έπραξαν όσα έπραξαν; Στα μάτια του Θεού, είχαν μετανοήσει ειλικρινά – όχι μονάχα επειδή Τον ικέτευσαν με θέρμη και ομολόγησαν τις αμαρτίες τους ενώπιόν Του, αλλά και επειδή εγκατέλειψαν την κακή διαγωγή τους. Ενήργησαν κατ’ αυτόν τον τρόπο, διότι, ακούγοντας τα λόγια του Θεού, αισθάνθηκαν απίστευτο τρόμο και πίστεψαν ότι Εκείνος επρόκειτο να πράξει στ’ αλήθεια όσα είπε. Νηστεύοντας, φορώντας σακιά και καθήμενοι στις στάχτες, θέλησαν να δηλώσουν την προθυμία τους να αναμορφώσουν τους τρόπους τους και να απέχουν από την κακία, να προσευχηθούν στον Ιεχωβά Θεό ώστε να συγκρατήσει τον θυμό Του και να Τον ικετεύσουν να ανακαλέσει την απόφασή Του, καθώς και την καταστροφή που ετοιμαζόταν να πέσει πάνω τους. Εξετάζοντας το σύνολο της συμπεριφοράς τους, μπορούμε να δούμε ότι είχαν ήδη κατανοήσει πως οι προηγούμενες κακές πράξεις τους ήταν απεχθείς στον Ιεχωβά Θεό, καθώς και ότι είχαν κατανοήσει τον λόγο, για τον οποίο Εκείνος επρόκειτο να τους καταστρέψει σύντομα. Για τους λόγους αυτούς, όλοι ήθελαν να μετανοήσουν απόλυτα, να απομακρυνθούν από τους κακούς τους τρόπους και να εγκαταλείψουν τη βία των χεριών τους. Με άλλα λόγια, μόλις έμαθαν τη διακήρυξη του Ιεχωβά Θεού, ο κάθε ένας τους ένιωσε φόβο στην καρδιά του· δεν συνέχισαν περαιτέρω την κακή διαγωγή τους, ούτε εξακολούθησαν να διαπράττουν τις πράξεις που απεχθανόταν ο Ιεχωβά Θεός. Επιπροσθέτως, ικέτευσαν τον Ιεχωβά Θεό να συγχωρήσει τις προηγούμενες αμαρτίες τους και να μην τους μεταχειριστεί σύμφωνα με τις προηγούμενες ενέργειές τους. Ήταν πρόθυμοι να μην εμπλακούν ποτέ ξανά σε κακές πράξεις, και να ενεργούν σύμφωνα με τις οδηγίες του Ιεχωβά Θεού, προκειμένου να μην Τον εξοργίσουν ποτέ ξανά. Η μετάνοιά τους ήταν ειλικρινής και βαθιά. Πήγαζε από τα βάθη της καρδιάς τους και δεν ήταν προσποιητή, ούτε προσωρινή.
Μόλις ο λαός της Νινευή, από τον ανώτατο βασιλιά μέχρι τους υπηκόους του, έμαθαν ότι ο Ιεχωβά Θεός ήταν οργισμένος μαζί τους, κάθε μία από τις ενέργειές τους, το σύνολο της συμπεριφοράς τους, καθώς και όλες οι αποφάσεις και επιλογές τους ήταν ξεκάθαρες και άδολες μπροστά στα μάτια του Θεού. Βλέποντας τη συμπεριφορά τους, ο Θεός άλλαξε γνώμη. Τι μπορεί να σκεφτόταν ο Θεός εκείνη ακριβώς τη στιγμή; Η Βίβλος μπορεί να σου απαντήσει την ερώτηση αυτή. Όπως καταγράφεται στις Γραφές: «Και είδεν ο Θεός τα έργα αυτών, ότι επέστρεψαν από της οδού αυτών της πονηράς· και μετεμελήθη ο Θεός περί του κακού, το οποίον είπε να κάμη εις αυτούς· και δεν έκαμεν αυτό.» Παρόλο που ο Θεός άλλαξε γνώμη, δεν υπήρχε τίποτα περίπλοκο ως προς τη σκέψη Του. Απλώς, μετέβη από την έκφραση του θυμού Του στον κατευνασμό του, και στη συνέχεια αποφάσισε να μην φέρει την καταστροφή στην πόλη της Νινευή. Ο λόγος για τον οποίο η απόφαση του Θεού – να απαλλάξει τους κατοίκους της Νινευή από την καταστροφή – ήταν τόσο γρήγορη, είναι ότι ο Θεός παρατήρησε την καρδιά του κάθε ανθρώπου της Νινευή. Είδε αυτό που έκρυβαν στα βάθη της καρδιάς τους: την ειλικρινή τους ομολογία και τη μετάνοια για τις αμαρτίες τους, την ειλικρινή πίστη τους σε Εκείνον, τη βαθιά συναίσθησή τους ότι οι κακές τους πράξεις είχαν εξοργίσει τη διάθεσή Του και τον απορρέοντα φόβο για την επικείμενη τιμωρία από τον Ιεχωβά Θεό. Την ίδια στιγμή, ο Ιεχωβά Θεός άκουσε και τις προσευχές από τα βάθη της καρδιάς τους, να τον ικετεύουν να παύσει τον θυμό Του εναντίον τους, ώστε να καταφέρουν να αποφύγουν την καταστροφή. Όταν ο Θεός παρατήρησε όλα αυτά τα γεγονότα, σιγά-σιγά ο θυμός Του χάθηκε. Ανεξάρτητα από το πόσο μεγάλος ήταν πριν ο θυμός Του, βλέποντας την ειλικρινή μετάνοια στα βάθη της καρδιάς των ανθρώπων αυτών, η καρδιά Του συγκινήθηκε και έτσι δεν μπορούσε να αντέξει να τους επιφέρει την καταστροφή, και έπαψε να είναι θυμωμένος μαζί τους. Αντ’ αυτού, συνέχισε να τείνει το έλεος και την ανεκτικότητά Του προς αυτούς, και εξακολούθησε να τους καθοδηγεί και να τους συνδράμει.